Maritiem Digitaal
collectie zoeksyteem van de maritieme musea
Hier volghen de tafels vande declinatie oft affwyckinghe die de sonne doet van den Equinoctial op eygelycken dach va[n] ...
| titel | Hier volghen de tafels vande declinatie oft affwyckinghe die de sonne doet van den Equinoctial op eygelycken dach va[n] de vier iaeren soewel aende Noort syde als aende suyt syde gemaect ende ghecalculeert op den Jeghenwoordighen nieuwen Styl 1587 waer van allen piloten ende die de zeevaert hanteren wel verstant moeten hebben.
|
|---|
| soort | manuscripten
|
|---|
| signatuur | Hs-1265
|
|---|
| inventarisnummer | S.4793(031) [nr 0002]
|
|---|
| museum | Het Scheepvaartmuseum
 |
|---|
| datum | [ ca. 1587 ]
|
|---|
| pagina's | 28 bl.
|
|---|
| annotatie | Het handschrift is in rode, paarse en violette inkt geschreven, in twee kolommen per pagina. Op vier plaatsen een met groene en gouden inkt versierde kapitaal. De band is van perkament, met goud-opdruk, de bladen goud op snee.
Achterin de band staat de naam van de eigenaar van het handschrift: J de Kurges 1612, en de naam van zijn zoon, aan wie hij het handschrift op 3 maart 1620 gegeven heeft: Philippe De Kurges d'Arras. Docteur de Droits.
fol. 3 - 14 bevatten de in de titel vermelde tafels van declinatie. Die worden ingeleid op fol. 2, met de mededeling dat om voor een bepaald jaar de tafels van declinatie goed te hanteren, het nodig is om te weten wanneer het schrikkeljaar valt. Daarna wordt de 'Regel om het Scrickel Jaer te weten' gegeven.
fol. 15: twee diagrammen, in kleur.
fol. 16 -17v: 'Dit is Doost streckinghe lanx de lande alsoemen gewoonlyck is te vare[n] van deen hauen op dander elck op syn cours ende met syn mylen.' (een opsomming van afstanden tussen bepaalde plaatsen als men zich op zee bevindt)
fol. 17v-18r: 'Hier nae volght den Omloop vanden sterren. Te weten wanneer dat de wachters bouen staen, ende bequaem is syn hoochte te nemen oft te scieten aloo een Stierman oft pilot toebehoort.'
fol. 18r: 'Hier nae volght hoe vele mylen dat men voor elcken Streecke seylen moet.'
fol. 18v: blanco
fol. 19 - 22: Getijdentabellen van plaatsen in noord- en zuid Nederland en Engeland. De letters D, V, H, Q en M bovenaan de kolommen staan voor dag, uren, halve uren, kwartieren en minuten.
fol. 23 - 27r: Tabellen met behulp waarvan bepaald kan worden op welke dag van de maand nieuwe maan valt. Ingeleid met een stukje tekst waaruit blijkt dat het voor het hanteren van de tabellen nodig is om eerst het gulden getal van het jaar uit te rekenen, en besloten met twee voorbeelden van het rekenen met het gulden getal en de epacte. [ Het gulden getal berekent men door van het jaartal het getal 1500 af te trekken. Het zo verkregen getal wordt door 19 gedeeld, de 'rest' is dan het gulden getal. ]
fol. 27v-28r: 'Taeffel van t gulde getal ende vander Epacte van een yegelck Jaere'. Tabel waaruit afgeleid kan worden wat de epacte van een jaar is als het gulden getal bekend is. Daarna wordt de regel voor het berekenen van de Epacte gegeven, met een rekenvoorbeeld.
|
|---|
| startdatum | 1587
|
|---|
Commentaar van bezoekers