Maritiem Digitaal
collectie zoeksyteem van de maritieme musea
Laat 18e eeuws notitieboekje van een anonieme zeeman met gegevens van kaapvaarten, logementen, persoonsnamen, spelletjes...
| titel | Laat 18e eeuws notitieboekje van een anonieme zeeman met gegevens van kaapvaarten, logementen, persoonsnamen, spelletjes en trucjes, de posities van sterrenbeelden en een eeuwig durende kalender |
|---|---|
| inventarisnummer | H1762 |
| collectie | handschriften |
| museum | Maritiem Museum Rotterdam
 |
| omschrijving | Het notitieboekje bestaat uit veertien bladen en heeft een omslag van een dubbelgevouwen, in het Duits gesteld briefje of relaas. Tussen 20 mei 1797 en 5 maart 1798 is de zeeman betrokken bij het kapen van schepen: "Met de Goede Verwachting na zee den 20 Meij 1797. Den 28 meij een Prijs. Den 30 - binnen te Hommerzand. 6 Junij na zee. Aan boord van de Prijs 'Langton' den 14 Junij, gestrand op rifshorn den 16e dito smorgens tussen 8 en 1/2 9 uuren. Van boord om 1/2 2 uuren smiddags". Hij beschrijft kort met data zijn reis langs de plaatsen "Blauwwalt" [Blauwald], "Waarden", "Hieting", "Riebe", "Husum", "Frederikstad", "Itzehoe", Hamburg en Amsterdam. Van Amsterdam reist hij met het schip 'La Fripoine' naar "Gouw" [Gouda?], Den Briel (op het strand). De volgende bestemming is Hellevoetsluis vanwaar hij naar zee gaat en waar twee prijzen worden genomen. Volgende plaats is de rede van Duinkerken, dan Calais vanwaar hij over land terugreist naar Duinkerken, van daar weer naar Calais en dan naar Boulogne alwaar hij aan boord gaat "van de Kaper Le Vengeur". Vandaar naar zee waar twee prijzen worden genomen: er staat "the Jose and Marie of Boston". Maar dan gaat het mis. De prijzen worden "hernomen door een Snaauw Brik gemonteerd met 16 kannonnades à 24 pond per stuk. Denzelven dag opgebracht te Chiels en aan boord van een tender in bewaring gebracht. Vandaar met de tender getransporteerd den 27 maart naar Lijnn, daar aangekomen den 31 en den 1 april overgebracht op een Kannonneerboot van Lijn. Getransporteerd met barken den 2 dito. Den 3 dito beneden Petersbourg uitgezet en door een eskorte ruijters getransporteerd naar Norman Cross. Daar aangekomen savons 6 uuren 1/2 7". Vervolgens noemt de zeeman zijn logementsadressen met naam en toenaam in: Hamburg Hend[ri]k Tuttel op de Ham[urgse] berg, Den Briel "Maarten Heijman bij de Zuydpoort", Hellevoetsluis "de Gouweleeuw", Duinkerken "Philip Hofman inden Holl[andse] St. in 't Schippershuijs", Calais "Baurain dans la Rue de Soleille" en Boulogne "de Pacquet of Londres". Persoonsnamen: "Louis Amele fransche Vice Consul op de 2e Voorzetten à Hamburg" en "Torris of Torrits, Armateur du corsaire Le Vengeur". Een spelletje. Een truc: "Om een IJ in een fles te doen laat het 24 uuren in Azijn leggen en doet de fles met water gij kunt het ij uitrollen en als 't in 't water komt trekt het weder in 't fatsoen en word als voren". Een rekensom met de vraag wanneer een gans 4 gulden kost, een eend 1 gulden en een mus 1 stuiver in welke hoeveelheden moet men van iedere soort kopen om 100 gulden te besteden en met honderd vogels thuis te komen (met het antwoord): "een gans 4 gl, een eendvogel 1 gl, een mos 1 str. Vragen hoeveel stuks van ider om 100 te besteeden en 100 stuks thuis te brengen / 19 gansen 76,- / 21 eent 21,- / 60 mossen. Een kaarttruc. Een truc om geheimschrift te schrijven: "Schrijft met zop van uijen en laat het in de lugt drogen zoo kan men het niet zien. Dan als gij het leezen wil zo houd het voor 't vuur, als dan komen de Letters voor den dag zoo dat men het goed kan leezen". Een vierregelig tekstje in het Duits. Een beschrijving van plaatsen aan de hemel van verschillende sterrenbeelden zoals Aldebaran en Schorpioen. Een eeuwige kalender met draaibare rekenschijf. |
| afmetingen | breedte 8.8 cm hoogte 13.7 cm |
| startdatum | 1797 |
| einddatum | 1798 |
Bekijk ook
Commentaar van bezoekers